Historie

Zwervend door de oude moervelden

Wanneer we door onze streek wandelen, het gebied in en om de Langstraat en dan toegespitst op de natuurgebieden die voorkomen in Sprang-Capelle tussen Waalwijk en Waspik, komt bij ieder van ons wel eens de gedachte boven hoe deze streek er vroeger zou hebben uit gezien. Hoe leefden onze voorouders en wat was hun verbondenheid met de natuur en het landschap? Er is vanouds een verweving geweest tussen de mens en zijn land.

Na de uitgifte van de eerste hoeven “moers” omstreeks 1300, was eeuwen lang de turfwinning de voornaamste bron van inkomsten. Daarna is de hooibouw gekomen en dit hooi was tot in geheel Europa als paardenhooi beroemd. Hierdoor ontstond ook een levendige paardenhandel. Denk verder ook aan de schoenindustrie en leerlooierijen, de schors van de Eik die nodig was om het leer te kunnen looien. Het plaggen steken voor in de potstal, heeft onze heidevelden in stand gehouden, de Elzenheggen leverden geriefhout en mutsaard (hier mustert genoemd) als brandstof voor de bakkers, de grienden leverden ons het materiaal voor de zinkstukken, dit ter bescherming van onze dijken, maar ook de banden voor de manden.

Werkgelegenheid
Veel mensen vonden hun werk met riet snijden, anderen als rietdekkers of met het verzamelen van biezen voor het vlechten van biezenmatten of het matten van stoelen. Verder waren er nog de beroepsvissers die hier hun boterham verdienden en de vele kooikers met hun eendenkooien, jagers en kruidenzoekers. Allemaal beroepen of werkzaamheden die rechtstreeks met het land, het water en zijn plantengroei heeft te maken. Al deze werkzaamheden zorgden voor het in stand houden van het landschap. Denk hierbij aan de Elzenheggen die door het regelmatig afzetten (afhakken) vitaal bleven.

Door de turfwinning, het uitmoeren van sloten of door het graven van turfgaten, ontstonden steeds weer nieuwe watervegetaties. Zo waren alle stadia aanwezig die je kunt bedenken in het proces van verlanding, (van water tot land). Door het maaien van schrale vochtige graslanden, die ook niet werden bemest, ontstonden de blauwgraslanden. Bloemrijke juweeltjes, rijk aan bijzondere en zeldzame planten en dieren. Waren er in begin 1900 nog duizenden hectare blauwgrasland in Nederland, nu begin 2006, zijn er nog maar enkele hectare over.

Kasteel Zuidewijn

In 1421 ging het oorspronkelijke Kasteel Zuidewijn ten onder in St. Elisabethsvloed. De naam ging toen over op een ander huis, destijds 'De Stenen Camer' genaamd. De eerste heer van Zuidewijn was Johannes van Strijen. Philips de Goede beleende in 1432 Dirk van der Merwede, heer van Meeuwen, Eethen, 's Gravenmoer en Baardwijk, met Zuidewijn. In 1495 werd het huis gekocht door Daniël van der Merwede. Tot aan 1544 bleef het kasteel in de bezit van de familie. Dan gaat het door huwelijk over aan de familie Van Nuyssenborch. In 1784 komt het kasteel weer via huwelijk in handen van de familie van Roy, die het tot op heden nog bezit. Het Kasteel Zuidewijn is te vinden aan de Hogevaart in Sprang-Capelle.

Halvezolenlijn

In de periode 1886-1890 werd de spoorlijn Lage Zwaluwe - 's-Hertogenbosch aangelegd. Deze spoorlijn, officieel Langstraatspoorlijn genoemd, staat bekend als de halve-zolen lijn, omdat er leer en schoenonderdelen over werden vervoerd. Schoenverkopers gingen met het halve-zolenlijntje naar 's-Hertogenbosch - eigen auto's had men nog niet - en van daar uit verder het land in. In de bagage had men dan de schoenmodellen, die men probeerde aan de man te brengen. Veel delen van de spoorlijn zijn in de vroege jaren '80 van de 20e eeuw afgebroken en vervangen door een fietspad.